Gis-based determination of suitable agricultural areas and comparison with current land use, the case study of İzmir

Abstract

Agricultural production is the main source of life for humanity. In order to the protection and proper use of agricultural lands are of great importance. İzmir has a high potential in terms of agricultural areas. There are three basin areas within the provincial borders and fertile agricultural areas where the continuity of agricultural production can be ensured. With the effect of urbanization and population growth, the settlements expanded towards agricultural areas. For the correct use, sustainability and efficiency of agricultural lands, the most suitable areas in terms of agricultural production should be analyzed correctly. This study was carried out to determine the most suitable areas for agriculture in İzmir. The study considers a Geographic Information System GIS-based approach. The combination of multi-criteria decision analysis (MCDA) and GIS can be used in the process of generating solutions for complex planning problems. In the first stage of the study, the criteria were weightlessly overlayed, and a result map was obtained. In the second stage, weights were obtained for each criterion using the Analytical Hierarchy Process (AHP). Suitability analyzes for the study area were obtained by weighted overlay analysis using GIS. Environmental characteristics, soil characteristics and economic factors were taken into account while performing the suitability analysis for agricultural areas. The same criteria were used for both suitability analyses. As a result of the comparison between the two maps, a resultant map obtained by the weighted overlay method was found to be more reliable, and the results were compared with the current situation. In the current situation comparison, Great Lowland Protection Areas, 1/100000 Scaled Environmental Plan, and Law No. 5403 are discussed. When the comparisons were made, the areas that differed with the current situation were determined. It is seen that the agricultural lands obtained as a result of the suitability analysis are spread over wider areas compared to the current situation.

Tarımal üretim insanlığın temel yaşam kaynağıdır. Tarım alanlarının korunması ve uygun biçimde kullanılması büyük önem arz etmektedir. İzmir tarımsal alan açısından yüksek potansiyele sahiptir. İl sınırları içerisinde bulunan üç adet havza alanı ve tarımsal üretimin devamlılığının sağlanabileceği verimli tarım alanları bulunmaktadır. Kentleşmenin ve nüfus artışının etkisiyle yerleşmeler tarım alanlarına doğru genişlemiştir. Tarım alanlarının doğru kullanılması, sürdürülebilirliği ve verimliliği adına tarımsal üretim açısından en uygun alanların, doğru analiz edilebilmesi gerekir. Bu çalışma İzmir'de tarım için en uygun alanları belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı bir yaklaşımı ele almaktadır. Çok kriterli karar anaizi (ÇKKA) ve CBS'nin bir arada kullanılması karmaşık planlama problemleri için çözüm üretme sürecinde kullanılabilir. Çalışmanın ilk aşamasında kriterler ağırlıksız olarak çakıştırılmış ve bir sonuç haritası elde edilmiştir. İkinci aşamada ise Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) kullanılarak her bir kriter için ağırlıklar elde edilmiştir. Çalışma alanı için uygunluk analizleri CBS kullanılarak ağırlıklı çakıştırma analizi ile elde edilmiştir. Tarım alanları için uygunluk analizi yapılırken çevresel özellikler, toprak özellikleri ve ekonomik etmenler dikkate alınmıştır. Her iki uygunluk analizi için aynı kriterler kullanılmıştır. İki harita arasında yapılan karşılaştırma sonucunda ağırlık çakıştırma yöntemi ile elde edilen harita daha güvenilir bulunmuş, sonuçlar mevcut durum ile karşılaştırılmıştır. Mevcut durum karşılaştırmasında Büyük Ova Koruma Alanları, 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, ve 5403 sayılı kanun ele alınmıştır. Karşılaştırmalar yapıldığında mevcut durum ile farklılaşan alanlar tespit edilmiştir. Uygunluk analizi sonucunda elde edilen tarım alanlarının mevcut duruma göre daha geniş alanlara yayılmış olduğu görülmektedir.