Measures to prevent possible risks of cultural tourism on loss of place identity in historic settlements: Case of Saburhane District, Muğla

Abstract

The cultural heritage conservation approach evolved from preservation of monumental structures, to preservation of historic fabric and living within existing texture. In case of conservation-oriented practices in historic settlements proposed functions for settlements to continue to live are generally tourism-oriented. When tourism-oriented implementations are examined, it is seen that the life in historic texture has been gentrified. In this context, this thesis discusses the relationship between cultural tourism and loss of place identity through Saburhane district in Muğla city center. A survey was conducted with the inhabitants of the district to understand the identity of the Saburhane and interviews were conducted with the authorized persons to understand the viewpoints of Muğla Metropolitan Municipality and Menteşe Municipality on the conservation of historic texture and existing lifestyle in the district. The Saburhane Street Rehabilitation Project has been examined in terms of the method and process followed. The surveys showed that Saburhane has continued to be alive for a long time, the residents of the neighborhood has been observed to be highly attached on the settlement. However, the most important problems identified are the uncared physical texture, the inability of the inhabitants to maintain their buildings due to low income levels and the physical condition of the buildings getting worse to live. Despite the participatory approach being followed in the Saburhane Street Rehabilitation Project, cultural tourism demands of the Municipalities requires preventions within new proposals to be developed in order to minimize the risk of loss of place identity.

Kültürel mirası koruma yaklaşımı, anıtsal yapıların heykel gibi korunmasından, tarihi dokunun ve varsa, mevcut doku içindeki yaşantının bir bütün olarak korunmasına evrilmiştir. Korumanın ancak içinde yaşanılarak mümkün olabileceği tarihi yerleşimlerde yapılan koruma odaklı uygulamalarda, yerleşimin yaşamaya devam etmesi için önerilen işlevler genellikle turizm odaklı olmaktadır. Turizm odaklı uygulamalar incelendiğinde, tarihi dokudaki yaşantının soylulaştırmaya uğradığı görülmektedir. Bu bağlamda, bu tez kültür turizmi ile yerin kimliğinin kaybolması arasındaki ilişkiyi, Muğla kent merkezinde yer alan Saburhane bölgesi üzerinden tartışmaktadır. Saburhane’nin kimliğini anlayabilmek adına, yerleşimdeki konut ve işyerlerinde anket çalışması yapılmış, ayrıca Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin ve Menteşe Belediyesi’nin tarihi dokunun ve yerleşimdeki yaşantının korunmasına dair bakış açılarını anlamak için yetkili kişilerle derinlemesine röportajlar yapılmıştır. Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin hâlihazırda üzerinde çalışmakta olduğu Saburhane Sokak Sağlıklaştırma Projesi, izlenen yöntem ve süreç açısından irdelenmiştir. Yapılan anketler göstermiştir ki, Saburhane, Muğla’da yıllardan beri mevcut bulunan yaşantının büyük oranda devam ettiği ve mahalle sakinlerinin yaşadıkları yere oldukça bağlı oldukları görülmüştür. Ancak mevcut fiziki dokunun bakımsızlığı, mahalle sakinlerinin düşük gelir düzeyleri nedeniyle yaşadıkları binaların bakımlarını yapamamaları ve binaların fiziki durumunun yaşamaya devam edilemeyecek hale gelmesi tespit edilen en önemli problemlerdir. Saburhane Sokak Sağlıklaştırma Projesi’nde izlenmekte olan katılımcı yaklaşıma rağmen, belediyelerin alanı turizme kazandırma hedeflerinin baskısı, geliştirilecek yeni önerilerde yerleşimin kimliğinin kaybolması riskine karşı önlem alınmasını gerektirmektedir.