Housing production in the last thirty years and housing question of the poor in Izmir

Abstract

In this thesis, housing production in the last thirty years and housing question of the poor in İzmir is examined. The case study focuses on the squatter housing area in İkinci İnönü Neighborhood that has been suppressed by the luxury housing development and was declared as the urban transformation area under the Redevelopment of Areas Under Disaster Risk Law (no. 6306) by Narlıdere Municipality in 2013. The squatter housing development in İzmir started as the solution by the poor for the housing problem. Particularly in the last ten years, the urban transformation projects that aim to renew and transform the squatter housing areas resulted in exclusion through dispossession of the poor. The research problem is whether the poor can enter into the housing market; how and in what ways they articulate to the system; and what waits for them after the urban renewal project that would be carried out in the area. Accordingly, a field research was conducted. It was a methodologically pluralist work covering field survey, visual documentation, in-depth interviews with squatter housing inhabitants, the mukhtar and municipal authorities, focus group interviews, household questionnaires and interviews, and institutional data collection. The findings of the research indicate that the urban transformation project carried out in the squatter housing area will result in the exclusion and displacement of the poor. The project addresses to higher income groups, is market-oriented, and insensitive to the economic, social and cultural characteristics of the inhabitants of the area. The project will be carried out by the 50% shareholding partnership of Narlıdere Municipality and a private company. Although the urban transformation project has been submitted to the approval of the Ministry of Environment and Urbanization, there is no agreement that specifies the title deed right of the residents.

Tezde, İzmir’de son otuz yıldaki konut üretimi ve yoksulun konut sorunu incelenmektedir. Örnek olarak, İkinci İnönü Mahallesi’nde bulunan gecekondu alanına odaklanılmıştır. Gecekondu alanı, lüks konut gelişimi baskısı altındadır ve 2013 senesinde 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu ile Narlıdere Belediyesi tarafından kentsel yenileme alanı ilan edilmiştir. İzmir’deki gecekondu konut gelişimi Türkiye’nin diğer metropoliten kentlerinde de gözlendiği gibi, yoksulların konut sorununa kendilerinin ürettiği bir çözüm olarak başlamıştır. Gecekondu yapılaşması 1970’lerde yoğunlaşmıştır. Özellikle son on yılda ise, gecekondu alanlarını dönüştürmek amacıyla yürütülen kentsel yenileme projeleri, yoksulların mülksüzleştirilerek yerinden edilmesi ile sonuçlanmaktadır. Araştırma, yoksulun konut sektörüne dahil olup olamadığı, hangi yollarla sisteme dahil olabildiği ve gecekondu alanlarında yapılan kentsel yenileme projeleri sonrasında yoksulu bekleyen sonuçların neler olacağı problemi üzerinden yürütülmüştür. Buna bağlı olarak bir alan araştırması yapılmıştır. Bu alan araştırması, yöntemsel olarak çoğulcudur. Araştırma kapsamında, gecekondu sakinleri, muhtar ve Narlıdere Belediyesi ile görüşmeler ve gecekondu sakinleri ile anket çalışması yapılmıştır. Ayrıca, kurumsal veriler ve alan ile ilgili görseller toplanmıştır. Araştırma bulguları, kentsel yenileme sürecinin gecekonduların temizlenmesi olarak gerçekleştirileceğini ve gecekondu sakinlerinin yerinden edilmesi ile sona ereceğini göstermektedir. Projenin belirtilen amacı, alanın mevcut sakinleri ile birlikte geliştirilmesi olsa da, proje, mekansal dönüşüm ve pazar odaklıdır. Ayrıca, alanda yaşayanların ekonomik, sosyal ve kültürel özelliklerine duyarsızdır. Projenin Narlıdere Belediyesi ve özel bir firma ile her biri için %50 hisseye dayanan emlak ortaklığı tarafından yürütülmesi söz konusudur. Kentsel dönüşüm projesi Narlıdere Belediyesi tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın onayına sunulmasına rağmen, bölge sakinlerinin tapu alma hakkının çerçevesini belirleyen herhangi bir yazılı sözleşme bulunmamaktadır.